Geç Antikçağda Roma ve Bizans Dünyası

Roma İmparatorluğu MS 150 yıllarında bütün Akdeniz çevresine ve Avrupa'ya klasik uygarlığın damgasını vurmuştu. Ama bu klasik dünyada bir yandan da yeni inançlar yeni düşünceler yeni toplum biçimleri filizleniyordu. Yaklaşık MS 150-750 arasındaki sosyal ve kültürel değişimler geç antikçağ dünyasının klasik uygarlıktan farklılaşmasına yol açtı. "Barbar" istilaları Hıristiyanlığın doğuşu ve yayılışı Doğu'da İran kültürün gelişmesi ardından İslamiyetin doğuşu ve yayılışı Akdeniz uygarlığını Akdeniz insanını değiştirdi. Bu yüzyıllar birçok eski köklü gelenek ve kurumun bir daha canlanmamacasına yok olduğu dönemlerdi. 476 yılında Batı Avrupa'da artık Roma İmparatorluğu mevcut değildi. Oysa Doğu'da Bizans İmparatorluğu bütün görkemiyle ayaktaydı.

Princeton Üniversitesi'nde tarih profesörü olan Peter Brown bir klasik başvuru kitabı olan bu çalışmasınnda geç antikçağdaki değişimleri ve bu çağın insanlarının bu değişime gösterdikleri tepkileri inceliyor. Profesör Brown'a göre bu çağ olağanüstü yeni başlangıçlar dönemiydi; Hıristiyanlığı Avrupa'yı İslamiyetin Ortadoğu'yu etkilemesi dünyayı değiştirdi. MS 200 civarının türdeş Akdeniz dünyası ortaçağın üç farklı birbirine yabancı toplumuna bölündü: Katolik Batı Avrupa Bizans ve İslam dünyası. Bugün hala bu zıtlıkları yaşamaktayız.